Nhật Bản là thị trường tiềm năng với nhu cầu nhập khẩu viên gỗ nén cao hàng đầu châu Á. Tuy nhiên, để xuất khẩu được sang thị trường Nhật, có rất nhiều “cửa ải” các doanh nghiệp Việt Nam cần chinh phục, trong đó có chứng chỉ FSC. Trong những năm gần đây, tiêu chuẩn FSC ngày càng phổ biến với các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất giấy, gỗ, viên gỗ nén... xuất khẩu sang thị trường nước ngoài, nơi các tập đoàn lớn có cam kết bảo vệ môi trường. Viên gỗ nén Việt Nam đã được xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới, như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản,... Trong đó, Nhật Bản là một thị trường tiềm năng với nhu cầu nhập khẩu viên gỗ nén lớn. Tuy nhiên, để có thể xuất khẩu viên gỗ nén sang thị trường Nhật Bản, các doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Trong đó, tiêu chuẩn FSC là một yêu cầu bắt buộc. Vì vậy, việc đạt chứng nhận FSC là chìa khóa vàng giúp doanh nghiệp xuất khẩu viên gỗ nén Việt Nam mở ra cánh cửa vào thị trường Nhật Bản.

Chứng chỉ FSC là gì?
FSC (viết tắt Forest Stewardship Council) – là Tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận được thành lập năm 1993 với mục tiêu phát triển & quản lý rừng bền vững trên toàn thế giới. Có mặt tại hơn 50 quốc gia với hơn 850 thành viên bao gồm các tổ chức phi chính phủ, các trung tâm nghiên cứu khoa học, các tổ chức quản lý chứng nhận quốc tế, trung tâm phát triển cộng đồng, các doanh nghiệp… Hội đồng quản lý rừng thế giới (FSC) là một tổ chức uy tín, có ảnh hưởng lớn trong việc bảo vệ rừng nói riêng và môi trường nói chung trên quy mô toàn cầu.
Chứng chỉ FSC là chứng chỉ được dùng cho các nhà quản lý rừng hay những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng đảm bảo được tiêu chí về phát triển bền vững, cân bằng được các giá trị bảo vệ môi trường (rừng) với lợi ích xã hội của các bên liên quan (nhà sản xuất, xã hội và người dân địa phương).

Chứng nhận FSC được xem là “tiêu chuẩn vàng” để truy xuất nguồn gốc và chất lượng sản phẩm

 
3 loại chứng chỉ rừng FSC
Giấy chứng nhận FSC được công nhận bởi FSC (một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận) sau khi đã hoàn tất xong việc đánh giá và xác nhận về tài nguyên rừng của một quốc gia. Có 3 loại chứng nhận FSC hiện nay:
FMC (Forest Management Certificate): Là chứng nhận quyền bảo vệ rừng, cung cấp cho các khu rừng của một quốc gia khi đã đảm bảo các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và kinh tế.
CoC (Chain of Custidy Certificate): Là loại giấy chứng nhận cho chuỗi sản phẩm. Điều này cực kỳ hữu ích vì nó giúp minh bạch hóa thông tin tới người tiêu dùng cũng như hạn chế việc một số nhà sản xuất (chủ yếu ở Trung Quốc) tự ý gắn chứng nhận FSC khi chưa có sự cho phép của FSC. Đây là một chuỗi quá trình từ những giai đoạn đầu tiên cho tới khi chuyển đến người tiêu dùng sử dụng sản phẩm. Chứng chỉ FSC giúp xác nhận những sản phẩm làm từ gỗ rừng có rõ ràng nguồn gốc, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của tổ chức FSC.
FSC-CoC/CW (FSC-Chain of Custody/Control Wood) Certificate: Chứng nhận Chuỗi hành trình sản phẩm, đánh giá nguồn gốc gỗ có kiểm soát.

Chuỗi hành trình sản phẩm, đánh giá nguồn gốc gỗ

Vai trò của FSC trong việc xuất khẩu viên nén gỗ sang thị trường Nhật Bản
Nhật Bản là thị trường chính thứ hai sau Hàn Quốc về sản lượng nhập khẩu viên nén của Việt Nam. Trước đây, Nhật Bản chủ yếu nhập khẩu viên nén từ Canada do chất lượng viên nén tốt và ổn định. Tuy nhiên, do khoảng cách vị trí xa nên cần phải nhập số lượng (khoảng 50,000 tấn) cho mỗi chuyến thì mới có hiệu quả về kinh tế, điều này vô tình gây áp lực lên năng lực kho chứa cho các nhà máy nhiệt điện Nhật bản. Để giải quyết điều này, Nhật bản chuyển hướng sang nhập khẩu viên nén gỗ của Việt Nam với sản lượng khoảng 10,000 tấn cho mỗi lần vận chuyển. Tuy nhiên, tiêu chuẩn chất lượng viên nén của Nhật đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe hơn Hàn quốc. Bên cạnh đó, các đối tác Nhật bản luôn đòi hỏi phải có đủ chứng nhận FSC cho nguyên liệu làm viên nén, nên chỉ những xưởng lớn mới có thể khả năng đáp ứng các đơn hàng từ phía đối tác Nhật.
Xét về lợi thế Việt Nam: Đi kèm với tiêu chuẩn cao thì bù lại đối tác Nhật thường cam kết hợp đồng dài hạn (khoảng 10 – 15 năm), tạo động lực lớn giúp các xưởng yên tâm giải quyết vấn đề đầu ra. Hơn nữa, giá xuất khẩu viên nén sang Nhật Bản cũng cao và tốt hơn rất nhiều so với giá xuất khẩu sang Hàn Quốc. Vì vậy, có thể thấy trong tương lai gần, Nhật Bản sẽ là thị trường chính mà Việt Nam cần nhắm tới, muốn giữ vững thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp phải có nguồn nguyên liệu gỗ rõ ràng, đạt chứng chỉ FSC để tạo lợi thế cạnh tranh.